Tết Trung Thu (中秋节 / Zhōngqiū jié) là một trong những lễ hội truyền thống lớn nhất của Trung Quốc, chỉ đứng sau Tết Nguyên Đán. Đây là dịp để gia đình đoàn viên, sum họp và cùng nhau ngắm trăng, thưởng thức bánh Trung Thu, uống trà, chia sẻ niềm vui. Nhưng bạn có biết rằng, Tết Trung Thu ở Trung Quốc còn ẩn chứa nhiều phong tục và câu chuyện huyền thoại thú vị mà không phải ai cũng biết? Hãy cùng Hán Ngữ Vô Ưu tìm hiểu ý nghĩa, nguồn gốc và những phong tục đặc sắc trong ngày lễ Trung Thu của người Trung Hoa nhé!
1. Nguồn gốc của Tết Trung Thu Trung Quốc
Tết Trung Thu có lịch sử hơn 3.000 năm, bắt nguồn từ thời nhà Chu (周朝). Ban đầu, đây là lễ tế trăng – người dân dâng lễ vật để tạ ơn thần Mặt Trăng vì mùa màng bội thu. Đến đời Đường và Tống, lễ này dần trở thành ngày hội ngắm trăng, ăn bánh, đoàn tụ gia đình. Tên gọi “中秋节” (Zhōngqiū jié) nghĩa là “Lễ hội giữa mùa thu”, diễn ra vào ngày 15 tháng 8 âm lịch, khi mặt trăng tròn và sáng nhất trong năm – biểu tượng cho sự đoàn viên, trọn vẹn và hạnh phúc.
2. Truyền thuyết về Hằng Nga và Hậu Nghệ
Nhắc đến Trung Thu, không thể bỏ qua truyền thuyết Hằng Nga bay lên cung trăng (嫦娥奔月). Theo dân gian, Hậu Nghệ – vị anh hùng bắn rụng chín mặt trời cứu nhân gian, được ban tặng thuốc trường sinh bất tử. Nhưng vì không muốn người xấu chiếm đoạt, vợ ông là Hằng Nga đã uống thuốc và bay lên mặt trăng, sống cô đơn nơi Quảng Hàn Cung. Từ đó, người Trung Quốc tin rằng đêm Trung Thu trăng sáng nhất là lúc Hằng Nga xuất hiện, và họ ngắm trăng, ăn bánh, thắp đèn lồng để tưởng nhớ câu chuyện tình vĩnh hằng ấy.
3. Ý nghĩa ngày Tết Trung Thu trong văn hóa Trung Quốc
Tết Trung Thu mang ba tầng ý nghĩa chính:
- Đoàn viên (团圆 / tuányuán) – Biểu tượng của sự sum họp, trọn vẹn. Dù đi xa, ai cũng mong được về nhà đoàn tụ.
- Cảm tạ (感恩 / gǎn’ēn) – Tạ ơn trời đất, cha mẹ và những người thân yêu.
- Hướng về hạnh phúc (幸福 / xìngfú) – Ngắm trăng tròn cũng là gửi gắm lời cầu nguyện cho cuộc sống viên mãn, sung túc.
4. Những phong tục truyền thống trong ngày Trung Thu Trung Quốc
a. Ngắm trăng (赏月 / shǎng yuè)
Vào đêm rằm tháng 8, cả gia đình quây quần ngoài sân hoặc trên mái nhà ngắm trăng, nói chuyện, thưởng trà, ăn bánh. Nhiều nơi còn tổ chức ngắm trăng tập thể với đèn lồng và nhạc truyền thống.
b. Ăn bánh Trung Thu (月饼 / yuèbǐng)
Bánh Trung Thu tượng trưng cho sự đoàn viên, hình tròn biểu trưng cho trăng tròn, gia đình sum họp. Tùy từng vùng, bánh có nhiều loại nhân khác nhau: đậu đỏ, trứng muối, sen, thịt xông khói, trà xanh… Ngày nay, Trung Quốc còn có bánh Trung Thu sáng tạo hiện đại như nhân kem, phô mai, hoặc socola.
c. Thắp đèn lồng (提灯笼 / tí dēnglóng)
Trẻ em Trung Quốc thường cầm đèn lồng đi dạo buổi tối, đèn được làm từ giấy ngũ sắc hình cá chép, thỏ ngọc, hay nhân vật Hằng Nga. Ở Quảng Đông, Hồng Kông còn có lễ hội rồng lửa (火龙节 / huǒlóng jié) rất nổi tiếng.
d. Tặng quà và chúc phúc (送礼 / sòng lǐ)
Tặng bánh Trung Thu cho người thân, thầy cô, đồng nghiệp là cách bày tỏ lòng biết ơn và lời chúc đoàn viên. Các công ty ở Trung Quốc cũng thường tặng hộp bánh Trung Thu cao cấp cho nhân viên trong dịp này.
5. Tết Trung Thu hiện đại tại Trung Quốc
Ngày nay, Tết Trung Thu không chỉ là lễ truyền thống mà còn trở thành ngày nghỉ quốc gia (3 ngày) để người dân về quê đoàn tụ. Tại các thành phố lớn như Bắc Kinh, Thượng Hải, Quảng Châu, người dân tổ chức các chương trình văn nghệ, ngắm trăng ngoài trời, thả đèn lồng, thậm chí xem biểu diễn ánh sáng laser kết hợp nhạc truyền thống. Mặc dù mang hơi thở hiện đại, giá trị cốt lõi của Trung Thu – đoàn viên và yêu thương – vẫn được gìn giữ nguyên vẹn.
6. Từ vựng tiếng Trung chủ đề Tết Trung Thu
| Từ vựng | Phiên âm | Nghĩa tiếng Việt |
| 中秋节 | Zhōngqiū jié | Tết Trung Thu |
| 月亮 | yuèliang | Mặt trăng |
| 月饼 | yuèbǐng | Bánh Trung Thu |
| 灯笼 | dēnglóng | Đèn lồng |
| 团圆 | tuányuán | Đoàn viên, sum họp |
| 嫦娥 | Cháng’é | Hằng Nga |
| 后羿 | Hòuyì | Hậu Nghệ |
| 赏月 | shǎng yuè | Ngắm trăng |
| 送礼 | sòng lǐ | Tặng quà |
| 家人 | jiārén | Người thân, gia đình |
Tết Trung Thu của Trung Quốc không chỉ là ngày lễ ngắm trăng, ăn bánh mà còn là biểu tượng đẹp của tình thân và sự đoàn viên. Qua hàng nghìn năm, dù xã hội thay đổi, ý nghĩa “trăng tròn – lòng người trọn vẹn” vẫn còn nguyên vẹn trong văn hóa Trung Hoa. Tại Hán Ngữ Vô Ưu, chúng tôi không chỉ dạy tiếng Trung mà còn giúp bạn hiểu sâu về văn hóa Trung Quốc, để mỗi bài học ngôn ngữ trở nên sống động và gần gũi hơn.
👉 Cùng học tiếng Trung, khám phá văn hóa và cảm nhận trọn vẹn ý nghĩa Tết Trung Thu theo cách “rất Trung Hoa” nhé!
